انواع غذاهای محلی جنوب ایران با ماهی
شهرهای جنوبی ایران به واسطه همسایگی با دریا، غذاهای دریایی متنوعی دارند که اغلب آن‌ها با ماهی طبخ می‌شوند. گوشت ماهی یکی از سالم‌ترین پروتئین‌ها است که با روش‌های گوناگون پخته می‌شود. طبخ انواع غذاهای محلی جنوب ایران با ماهی، بسیار آسان است؛ این غذاها هر کدام عطر و بوی دلپذیر مخصوص خود را دارند و نمی‌توان یکی از آن‌ها را به عنوان غذای برتر انتخاب کرد. هر چند که طعم تمام غذاهای جنوبی همواره زبان‌زد مردم است، اما غذاهایی که با ماهی تهیه می‌شوند طعمی خاطره‌انگیزتر و خوشمزه‌تری دارند.
انواع غذاهای محلی جنوب ایران با ماهی
جنوب ایران غذاهای دریایی متنوعی دارد که از انواع آبزیان مانند ماهی‌ها، خرچنگ‌ها، کوسه‌ها و… تهیه و طبخ می‌شوند. این غذاها هر کدام با ادویه و سبزیجات مخصوصی ترکیب شده و در نهایت به یک وعده دل‌چسب تبدیل می‌گردند. غذاهای محلی با ماهی، در کنار پلو هم سرو می‌شوند و می‌توان حسابی از چشیدن آن‌ها لذت برد. انواع غذاهای محلی جنوب ایران با ماهی عبارتند از:
- قلیه ماهی
- ماهی صبور
- هواری
- ماهی برشته
- مهیاوه یا سوراغ
- دمی لخلاخ
- انکاس یا ماهی مرکب
- هزاری
قلیه ماهی؛ خورشتی متفاوت و معطر
قلیه ماهی ظاهری شبیه به قرمه‌سبزی دارد؛ اما روش طبخ و مواد لازم برای تهیه آن متفاوت است. این خورشت از ماهی، تمبرهندی، سبزی شنبلیله و گشنیز، سیر، رب انار و… تهیه می‌شود. ادویه‌هایی که در طبخ قلیه ماهی به‌کار برده می‌شوند، زردچوبه و فلفل هستند. یک کاسه خورشت قلیه ماهی در کنار برنج ایرانی می‌تواند یک وعده کاملاً عالی در کنار خانواده یا دوستان باشد. قلیه بهتر است با ماهی‌هایی مثل شیر، هامور، شوریده، جش و… طبخ شود. این غذا از موادی تهیه می‌شود که طبع سرد دارند؛ بهتر است پس از میل کردن آن مواد گرمی خورده شود.
ماهی صبور
ماهی صبور از سری غذاهای سنتی و محلی است که باید روی آتش پخته شوند تا مزه دل‌چسبی داشته باشند. مردم جنوب از روش‌های مخصوص خود برای جلوگیری از سوختن و ذغالی شدن ماهی صبور استفاده می‌کنند. آن‌ها ترکیبی از مواد مختلف مانند سبزی، تمبرهندی، رب و… را در دو طرف ماهی قرار می‌دهند؛ این کار باعث می‌شود تا بو و عطر مواد در گوشت ماهی نفوذ کند. ماهی صبور غذای محبوب افرادی است که رژیم دارند و از مصرف روغن در غذا منع هستند. این غذا بدون هیچ روغنی روی آتش پخته می‌شود.
هواری
هواری از سری غذاهایی است که با گوشت طبخ می‌شود؛ اما اینکه ماهی یا مرغ و گوشت باشد، بسته به مزاج و میل آشپز دارد. با این حال هواری در اصل با گوشت ماهی تهیه می‌شود و می‌توان از هر نوع ماهی استفاده کرد. این غذای هرمزگانی در کنار پلو سرو می‌شود. در حقیقت طعم اصلی این غذا بسته به نوع سبزی‌هایی است که در طبخ آن به‌کار می‌روند. برای طبخ هواری ابتدا مواد اولیه را که شامل پیاز، شنبلیله، سیر، ماهی و… می‌شود را تفت می‌دهند؛ سپس تمامی مواد را همراه با پلو دم می‌کنند.
ماهی برشته
بعضی افراد از خوردن غذاهای برشته و ترد لذت می‌برند. ماهی برشته هم یکی از همین غذاها است که با طبخ مخصوص جنوبی آماده می‌شود. نوع ماهی در آماده کردن این غذا اهمیت زیادی ندارد. ماهی برشته شکم‌پر با سبزیجات معطر و خوشبو تهیه می‌شود و می‌توان در طبخ آن از ادویه‌های تند نیز استفاده کرد. بهترین ماهی‌ها در طبخ این غذا شامل سنگسر، هور، زرده و سرخو است که باید محتویات شکم آن‌ها را حین شست‌وشو خارج کرد. بعضی از مردم هرمزگان از ماهی‌های کوچک هم برای درست کردن این غذا استفاده می‌کنند.
مهیاوه یا سوراغ
برعکس غذاهایی مثل قلیه ماهی یا ماهی صبور، مهیاوه با نان سرو می‌شود و برای مزه‌دار کردن آن از سس مخصوص استفاده می‌کنند. این سس شامل موادی است که طعمی خاص را ایجاد می‌کند؛ طعمی که شاید تاکنون نظیر آن را نچشیده باشید. سس مهیاوه یا سوراغ، رنگی تیره داشته که از نظر ارزش غذایی بسیار جایگاه بالایی دارد. ماهی مهیاوه موتو یا متو نام دارد و با سس تند و تیز جنوبی حسابی آبدار و لذیذ می‌شود؛ این ماهی در گرمای جنوب خشک شده و سپس آن را به حالت پودر درمی‌آورند. علت تیرگی و سرخی سس مهیاوه خاک سرخی است که روی مواد آن ریخته می‌شود.
دمی لخلاخ
لخلخه یا بوی خوش علت اصلی نام‌گذاری این غذا است. اگر به دنبال غذایی با عطر نافذ هستید، حتما غذای دمی لخلاخ را امتحان کنید. این غذا با ماهی‌هایی مانند هامور، سرخو، سبیتیو، سنگسر و… طبخ و آماده می‌شود. سایر مواد لازم برای تهیه دمی لخلاخ شامل سیر، پیاز، روغن، ادویه مخصوص و شوید هستند که در کنار دمی برنج طبخ می‌شوند. برای مزه‌دار کردن غذای دمی لخلاخ از لیمو عمانی و تمبرهندی هم استفاده می‌شود. این غذا ریشه بوشهری دارد و نام آن برگرفته از زبان عربی است.
انکاس یا ماهی مرکب
ماهی مرکب یکی از ماهی‌های بی‌نظیر جنوبی است که به علت نداشتن استخوان و تیغ محبوبیت بسیاری دارد. این ماهی در سایر استان‌ها دست‌نیافتنی است زیرا که بخش عمده‌ای از آن به کشورهای دیگر صادر می‌شود. اغلب رستوران‌های جنوب ایران ماهی مرکب را طبخ می‌کنند. ماهی مرکب به روش‌های متنوعی طبخ می‌شود که بسته به سلیقه آشپز دارد. طعم این ماهی با هر ماهی دیگری که تا به حال چشیده‌اید متفاوت خواهد بود و بهتر است یک‌بار آن را امتحان کنید. انکاس غذایی جنوبی مخصوص استان هرمزگان است.
هزاری
هزاری غذایی مخصوص بندرعباس است و ماهی به‌خصوصی در طبخ آن به‌کار نمی‌رود. هزاری بسته به شهری که در آن طبخ می‌شود، روش متفاوتی برای پخت دارد. می‌توان گفت بسته به شهری که در آن قرار دارید یک طعم متفاوت از هزاری را تجربه خواهید کرد؛ اما این غذا ریشه‌ای بندرعباسی دارد و تنها در این شهر یک هزاری اصیل را می‌توان چشید. در طبخ این غذا اغلب ماهی‌های شیر، سالمون، رشکو، سرخو و… را استفاده می‌کنند.
کلام آخر
غذاهای دریایی سرشار از ویتامین هستند و در کنار انواع سبزی و ادویه‌ها وعده‌ای سالم و پر از انرژی را تشکیل می‌دهند. انواع غذاهای محلی جنوب ایران با ماهی سرو می‌شوند و در اکثر آن‌ها ماهی به‌خصوصی طبخ می‌شود. یکی از شناخته شده‌ترین غذاهای جنوبی با ماهی، قلیه ماهی است. بعضی از غذاهای جنوبی با پلو و برخی با نان سرو می‌شوند. اغلب غذاهای محلی جنوب ایران مربوط به شهرهای هرمزگان، بندرعباس و بوشهر است. غذاهای محلی جنوبی به‌قدری خوشمزه هستند که نظیر آن‌ها را در هیچ جای دنیا نخواهید یافت.
