قلعه های معروف ایران

در گذشته های دور مردم برای حفظ امنیت خود قلعه ها را می ساختند. گاهی این قلعه ها نقش پادگان داشتند و گاهی نقش کاروانسرا و گاهی هم به عنوان ارگ شهر به شمار می رفتند. اما اکنون با پیشرفت تکنولوژی دیگر آن کارایی سابق را ندارند و تنها مردم با دیدن طراحی و معماری این قلعه های زیبا، یاد گذشتگان خود را گرامی می دارند. در ایران هم تعداد زیادی قلعه وجود دارد که هم اکنون مورد بازدید گردشگران قرار می گیرند. در این بخش از گفتار به معرفی برخی از آنها می پردازیم.

قلعه ایرج یا قلعه گبری

این قلعه را یکی از کهن ترین و مستحکم‌ ترین دژهای خشتی دنیا معرفی می کنند. این دژ باشکوه در نزدیکی عسگرآباد ورامین قرار دارد. دروازه شمالی قلعه ایرج چشم‌ انداز زیبایی به قله دماوند دارد. از قدمت و پیشینه این بنا اطلاع دقیقی در دست نیست اما آثار کشف‌ شده از این قلعه فرضیه مرمت آن در دوره ساسانی را تقویت می‌ کند. دلیل نام گذاری این قلعه این است که مردم محلی بر این باور هستند که این دژ متعلق به ایرج، فرزند فریدون، از چهره‌ های اساطیری ایران در شاهنامه فردوسی بوده است. از سوی دیگر ساکنان قلعه ایرج، زرتشتی بوده‌ اند و عنوان قلعه گبری نیز به همین دلیل به آن گفته می‌ شود. قلعه ایرج طول و عرضی برابر ۱,۴۴۰ در ۱,۲۸۰ و پهنای دیوارها بین ۱۷ تا ۲۲ متر است. بیشترین ارتفاع دیوار قلعه ۲۵ متر بوده که به‌ دلیل فرسایش، ارتفاع دیوارها به ۱۶ متر رسیده است. قلعه ایرج ۳۴ برج در ضلع شمالی، ۴۲ برج در ضلع جنوبی و ۳۶ برج در ضلع‌ های شرقی و غربی داشته که امروزه تنها دو برج در فاصله ۳۰ متری از یکدیگر باقی مانده است که با راهروهایی به یکدیگر متصل شده‌ اند. این قلعه دارای چهار دروازه است. در اطراف قلعه ایرج خندق‌ هایی با عرض ۳۰ متر و عمق ۸ متر وجود داشت. این خندق‌ ها در حال حاضر به‌ منظور استفاده کشاورزی هموار شده و بخش‌ های زیادی از قلعه نیز به‌ منظور جاده‌ سازی تخریب شده است.

قلعه فلک الافلاک

نام باستانی اش “شاپورخواست” بوده، از جذاب ترین قلعه های ایران که در منطقه لرستان قرار گرفته است. قدمت فلک الافلاک به دوران ساسانی می رسد. این قلعه در دوره های مختلف مورد بازسازی قرار گرفته است و یکی از قلعه هایی است که همواره مورد استفاده حاکمان قرار داشته است. این قلعه در بالای تپه قرار گرفته است. گستره این دژ حدود ۵۳۰۰ متر مربع میباشد. ارتفاع کلی ساختار این قلعه به خصوص تپه فلک الافلاک به بیش از ۴۰ متر بالاتر از زمین های اطراف آن می رسد. مدتی در دوران پهلوی از این قلعه به عنوان زندان استفاده می شد. در حال حاضر از این قلعه به عنوان موزه، مورد بهره برداری قرار می گیرد. قلعه الموت اگرچه امروز تنها ویرانه های این قلعه باشکوه باقی مانده است، اما، قلعه الموت بازمانده پرآوازه از قلعه های ایران است که روزگاری یکی از قلعه باشکوه ایران بوده است. این قلعه توسط حسن صباح یکی از آزادیخواهان زمان خوارزمشاهیان مورد استفاده قرار می گرفته است. حسن صباح پیرو آیین اسماعیلیه بود. قلعه الموت در منطقه کوهستانی الموت در جنوب استان گیلان و در نزدیکی رودبار قرار دارد. قلعه الموت، نه تنها جایی برای جنگجویان بوده است، بلکه با دارا بودن کتابخانه های باشکوه پناهگاهی برای برترین دانشمندان و فلاسفه برجسته بوده است.

قلعه شوش

شهر شوش یکی از شهرهای باستانی ایران است که دارای آثار باستانی بسیار زیادی می باشد. یکی از آثار باستانی با شکوه قلعه شوش است. این قلعه شکوهمند و تاریخی نماینده ای پر آوازه از شهر باستانی شوش و قلعه های ایران میباشد. قلعه شوش در بین خرابه های شهر باستانی شوش، در استان خوزستان قرار دارد. این قلعه باشکوه، مشابه قصر ها و ساختمان های قرون وسطایی فرانسه می باشد. با توجه به این که قلعه و بخش های گوناگون آن به خوبی حفظ شده اند، قلعه شوش نمونه خوبی برای دوران پیش از علوم جدید محسوب می شود.

قلعه دختر

فیروزآباد” نام “قلعه دختر” به قلعه های مختلفی در قلمرو قدیمی امپراطوری ایران اطلاق می شود. آیین مهر” یک دین قدیمی ایرانی است که نام فرشته آن آناهیتا میباشد که خدای آب بوده است. قلعه دختر به آناهیتا که در حقیقت الهه ای در ایران باستان است تقدیم شده است. قلعه دختر فیروزآباد که به معنای واقعی کلمه دخترانه است، قلعه ای زیباست که یکی از قدیمی ترین سازه های ایران و جهان است. قلعه دختر، در فیروز آباد استان فارس، قلعه ایرانی عظیم با ساختاری ظریف و جذاب است. این قلعه در سال ۲۰۹ میلادی، به دستور اردشیر در اواخر دوران اشکانیان بنا گشته است. قلعه دختر فیروزآباد، یکی از دیدنی ترین و جذاب ترین مکان های گردشگری استان فارس محسوب می شود.

قلعه بابک

بابک یکی از از سرداران ایرانی بود که بر علیه ظلم و ستم خلفای عباسی قیام کرد و قلعه بابک نماد رشادت و حفاظت از وطن باقی مانده است. قلعه بابک در بالای کوهی به ارتفاع ۲۳۰۰ متر در جنگل های ارسباران قرار دارد. این قلعه همچنین به عنوان قلعه جاویدان نیز شناخته می شود و از آن به عنوان یک نماد ملی ایران یاد می شود. قدمت قلعه بابک به دوران ساسانیان باز می گردد و در واقع سه قلعه پشت سر هم هستند که بلند ترین آنها قلعه بابک است. امکان رسیدن به این قلعه شگفت انگیز، از طریف پله هایی که تا حدودی تخریب شده اند هنوز وجود دارد.

قلعه رودخان

این دژ تاریخی، قلعه ای جذاب و یادگاری ارزشمند که یادگاری از دوران باشکوه ایران است. مصالح ساختمانی به کار رفته در این بنا از جنس سنگ و آجر است. قلعه رودخان جزو معدود قلعه های ایران است که در دل جنگلی دیدنی قرار دارد. قلعه رودخان، در زمان حکومت ساسانیان و در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهر فومن واقع در استان گیلان می باشد. این قلعه باشکوه و پر زرق و برق، به دلیل اینکه در میان جنگل پنهان بوده، به خوبی حفظ شده است. راه دسترسی به قلعه رودخان از طریق یک مسیر پیچ در پیچ کوهستانی در وسط یک جنگل از طریق بیش از هزار پله سنگی می باشد. افزون بر خود قلعه، راه رسیدن به آن نیز جزو جاذبه‌های گردشگری منطقه به شمار می رود.